میزان شرک در عمل انسان
«عَنْ زُرَارَةَ وَ حُمْرَانَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: لَوْ أَنَّ عَبْداً عَمِلَ عَمَلًا یَطْلُبُ بِهِ وَجْهَ اللَّهِ وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ أَدْخَلَ فِیهِ رِضَى أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ کَانَ مُشْرِکاً»(وسائل الشیعه،ج1،ص67؛هرکس به هر میزان که در عمل خود رضایت غیر خداوند را درنظر بگیرد،مشرک خواهد بود.
شرک دارای مراتب بسیاری است و به عبارتی می توان گفت به تعداد مراتب ایمان مراتب شرک نیز وجود دارد؛چراکه انسان در هر مرتبه ایمانی مادامی که به مقام مخلَصیت نرسیده گرفتار نوعی انانیت و نفسانیت در عمل بوده و همین امر به معنی شریک کردن دیگری ولو خود در اعمال است.شریعت تنها مرتبه شرک جلی که انسان در کنار خداوند،معبود دیگری را اظهار نماید،مورد حرمت قرار داده،اما دیگر مراتب بیان شده اموری هستند که مانع رشد معنوی انسان بوده و برنامه های نظام اخلاقی دین برای پیشبرد تدریجی حقیقت اخلاص در وجود سالک است.
